E raiz di obesidad ta profundo

E raiz di obesidad ta profundo

Posted on 03/4/2021 2:42 pm AST | Updated on 03/4/2021 3:21 pm AST

ORANJESTAD - Dia 4 di Maart ta dia mundial di Obesidad. Na Mundo 800 miyon hende ta biba cu obesidad. Na Aruba 36% di nos poblacion adulto di 20 aña of mas, ta sufri di obesidad. Esaki ta 1 den cada 3 adulto. Bo tin obesidad na momento cu bo tin un acumulacion abnormal of exceso di vet cu ta forma un peliger pa salud. Un di e metodo mas uza pa determina obesidad ta e Body Mass Index (BMI). Personanan cu ta biba cu obesidad tin mas riesgo pa haya malesanan cronico manera diabetes (malesa di sucu), malesa di curason y ader y cierto tipo di cancer. Tambe obesidad ta un factor di riesgo pa haya complicacion cu COVID-19.

Hopi ta diacuerdo cu mester haci algo urgente pa baha e cantidad di persona cu ta sufri di obesidad. Pa por tin un impacto riba obesidad, nos tur mester traha hunto pa atende cu e diferente factornan cu por causa obesidad den nos sociedad. Si nos simplifica e malesa di obesidad na un causa so por haci e prevencion y tratamento hopi mas dificil. Solamente trahando hunto y teniendo na cuente e diferente factornan cu por causa obesidad, nos por combati’e.

Algun factor cu por ta causa di obesidad:

1.      Biologia: E curpa humano tin un mecanismo interno cu ta proteha su mes contra morto door di hamber. E mechanismo aki por haci’e dificil pa mantene e peso perdi.

2.      Cuminda: Cumindanan ultra-procesa cu bo ta haya awendia rond mundo, ta contribui na aumento acelera di obesidad mundial y tambe na Aruba.

3.      Riesgo genetico: Nos genetica ta contribui cu 40 pa 70% di nos chens pa haya obesidad.

4.      Acceso na cuido/tratamento: Sin acceso na profesional y cuido adecua, mayoria di persona cu ta sufri di obesidad no lo yega na un peso saludabel y su mantencion na largo plaso.

5.      Fasenan di bida: Bida prenatal, adolescencia y adulto jong, embaraso, malesa y medicamento por tin influencia riba bo peso.

6.      Marketing: Ta comproba cu propaganda/marketing pa cuminda tin un link cu obesidad.

7.      Salud mental: Simptomanan di algun malesa mental y nan remedi/medicina por causa aumento di peso.

8.      Drumimento: Falta di soño por stroba e trabou di cierto hormona cu por afecta bo peso, mescos cu un nivel halto di stress.

9.      Stigma: Descriminacion di peso y stigma por tin consequencia significativo pa un persona cu obesidad.

Cu otro palabra: Obesidad por wordo causa pa forsanan/circunstancia (otro palabra?) pafo di e persona su control. Factornan biologico y genetico ta un riesgo mas grandi serca algun di nos. Nos ambiente fisico y social tin su impacto riba nos abilidad pa hiba un bida saludabel y ta expone nos na cumindanan no saludabel cu ta diseña pa pone nos come mas y mas. Obesidad ta un resultado di diferente factor paden y pafo di nos control.

Pa mas informacion tocante e tema aki por tuma contacto cu IBiSA na 582 4987. Por bishita tambe e  website: worldobesityday.org

Articulo ta traduci y adapta for di articulo: “The roots of obesity run deep” di website: worldobesityday.org

  • AZV: Contracto cu dentista Mayra Rosales ta termina

    AZV: Contracto cu dentista Mayra Rosales ta termina

    ORANJESTAD - Organo Ehecutivo AZV a informa tur asegurado inscribi cerca dentista Mayra Rosales pa tuma nota cu e contracto entre OE AZV y dentista Mayra Rosales ta finalisa 30 di april 2024. Den caso cu tin un cita despues di 30 di april 2024, lo e asegurado mester tene cuenta cu e cita aki no ta wordo cubri mas door di OE AZV. Ta gradici dentista Rosales pa su añanan di servicio cu el a brinda na e aseguradonan di AZV. Tur clase di exito tambe ta e deseo di OE AZV pa dentista Mayra Rosales cu e continuacion di su practica priva.

  • Pastoral Hubenil Aruba cu Caminda di Luz Hubenil na misa di Dakota

    Pastoral Hubenil Aruba cu Caminda di Luz Hubenil na misa di Dakota

    ORANJESTAD - Tur luna, Pastoral Hubenil Aruba (PHA) ta organisa un evento pa su miembronan y hubentud en general. Pa luna di april, e actividad ta diabierna 26 di april proximo y PHA lo tene un Caminda di Luz Hubenil den misa di Birgen di Fatima na Dakota. Durante e Caminda di Luz of Via Lucis, nos ta recorda e aparicion y momentonan cu a pasa despues di resureccion di Hesus.

  • Exposicion ‘The trip of my life’ na Bibioteca Nacional di Aruba

    Exposicion ‘The trip of my life’ na Bibioteca Nacional di Aruba

    ORANJESTAD - Dialuna atardi, dia 15 di april, di 6or pa 8or tabatin apertura di e exposicion di cuadra di Corina Coray, titula ‘The trip of my life’ na Biblioteca Nacional Aruba. A presenta un coleccion di 30 obra di Corina Coray den Sala di Exposicion y esaki ta habri henter siman durante orario regular di biblioteca.

  • A.T.A. a celebra Earth Day 2024 cu donacion na ‘Ban Lanta y Planta’

    A.T.A. a celebra Earth Day 2024 cu donacion na ‘Ban Lanta y Planta’

    ORANJESTAD - Pa conmemora Dia Internacional di Mama Tera 2024, y na un manera diferente, A.T.A. a scoge pa otorga un donacion na organisacion non-profit cu oficialmente a wordo estableci na 2020, esta ‘Ban Lanta y Planta’. Un organisacion cu ta carga e meta pa planta un total di 10.000 mata local pa asina crea, conserva, y restaura un eco-sistema caminda cu flora, fauna, y nos hende local por prospera y co-existi den harmonia.

  • A.T.A. y Aruba Convention Bureau a contribui na proyecto educacional ‘Edmentum’

     A.T.A. y Aruba Convention Bureau a contribui na proyecto educacional ‘Edmentum’

    ORANJESTAD - A.T.A. y Aruba Convention Bureau (ACB)  a forma parti di proyecto Edmentum. Un proyecto cu ta enfoca riba educacion, cu enfasis riba renobacion of construccion di un espacio educativo. Proyecto Edmentum ta diseña pa tin un impacto duradero riba e comunidad local mientras ta ofrece un experencia significante y agradabel pa tur e participante/ voluntario local y internacional. 

  • Horacio Oduber Hospital awo ta trata spatader cu tecnica di laser

    Horacio Oduber Hospital awo ta trata spatader cu tecnica di laser

    ORANJESTAD - Pa prome biaha na Horacio Oduber Hospital (HOH) a trata spatader haciendo uzo di e tecnica di laser. Esaki tabata posibel danki n’e cooperacion entre ciruhano di Aruba, dr. Yuri Casseres como tambe dr. Lowell Kabnick, un ciruhano vascular renombra di Merca. Un tecnologia ya existente algun aña y awo posibel na HOH danki ne tremendo cooperacion y intencion pa sigui inova y eleva calidad di cuido cu e pashent semper den mente. 

  • Zulo
  • Alpina
  • Powered by SETAR